Maker Dostu Bir Alan: 3Dörtgen

3Dörtgen birçok farklı alanda hizmetler veriyor. Okurlarımız için bu alanlardan biraz bahsetmeniz mümkün mü?

3Dörtgen dünyanın ilk 3B yazıcı konsepti ile kurulmuş kafesi. Burada 3B yazıcı ile istediğin üretimleri yaptırır, istersen gelip 3B yazıcı satın alabilirsin. Aynı zamanda bünyemizde bulunan kafeye gelip sadece kahveni içip güzel müzik eşliğinde çalışabileceğin ve 3B yazıcıları üretim esnasında deneyimleyebileceğin bir ortam kurguladık.

Birkaç farklı gelir kaynağımız var, en temelleri 3B yazıcı satışı yapmak, tasarım ve üretim hizmeti vermek. Yaptığın işte eğer karmaşık geometriye sahip, hiçbir yerde bulamadığın veya senin tasarımın olan fiziksel bir ürüne ihtiyacın varsa bizden üretim hizmeti alabilirsin.

Aynı zamanda talep doğrultusunda farklı markalara 3B yazıcı ve tasarım alanında deneyim alanı oluşturacak içerikler üretiyoruz.

Farklı eğitim, atölye ve etkinlikler düzenleyerek, yaratıcı ve yenilikçi projeleri destekleyerek bu teknolojiyi kapalı kapılar ardından çıkartmak gibi bir çalışma alanımız da var.

Tasarımla teknolojinin iç içe geçtiği bir alanda hizmet veriyorsunuz. Buradan düşündüğünüzde Türkiye’deki Maker Hareketi ile nasıl bir iletişim halindesiniz?

Türkiye’de bu kültürün gücünü arkasına alan her oluşumla ortak paydada buluşmuyoruz. Kültür Amerika tabanlı, burada herkes kendince yüklediği anlamlarla var ediyor, yaşıyor, yaygınlaştırıyor. Maker Hareketi’nin bizim için ifade ettiği anlam çok önemli; kişinin ihtiyaçlarına yönelik, sosyal fayda hedefli veya kültürün çizgisinden çıkartıp ticarileştirmeden üretim yapan herkes bizler için çok değerli. Bu sebeple ticari ve bayağı bir dayanak yükleyen oluşumlarla çok fazla iletişim halinde değiliz. Ama pek tabii, Maker Hareketi’nin doğru ilerlemesi için de gerekli yönlendirmeleri yapıyoruz. Özellikle gençlerle ve öğrencilerle sıkça dirsek temasındayız. Onların üretken olma maceralarına katalizör olmaya çalışıyoruz.

Bir proje sırf 3 boyutlu yazıcı teknolojisi eksik diye gerçekleşemiyorsa, bunu sorun olarak görüyor ve gerekli desteği sağlıyoruz. Kısacası Maker ahlakına (üretme, paylaşma ve ilham olma) sahip tüm oluşumlara kapımız her zaman açık.

Türkiye’deki Maker Hareketi’ni nasıl değerlendiriyorsunuz? İletişimde olduğunuz platformlarda ne gibi eksiklikler var ve nasıl geliştirilebilir?

Maker kültürü dünya ile birlikte ülkemizde de henüz yeni yeni anlam kazanmaya başladı. Etkinlikler, atölyeler, mekânlar, festivaller bu kültürün duyulması, yayılmasında büyük önem taşıyor. Ancak her “trend” gibi Maker konusu da çokça manipüle edilen bir kültür haline geldi.

Maker kime denir veya Maker kültürü nedir sorularında herkesin benzer bakış açıları ama farklı cevapları var.  Şu an ülkemizde biraz “Maker” kalabalığı var gibi geliyor. Bugüne kadar yapılan Maker Faire etkinlikleri Türkiye’de bu hareketin potansiyelinin büyük olduğunu gösterse de “Maker kafası” tam manasıyla anlaşılamıyor. Bana göre hedef olmadan üretmek Maker’lık değildir.

Türkiye’deki Maker Hareketi’nin bir sıkıntısı ise fazla niş bir hareket olarak kalması diyebilirim. İnsanlar fazla bilmediği ve kültürü fazla yayılmadığı için, yeni nesil üretim araçlarını kullanan ve geliri belli bir seviyenin üzerinde kişilerin dâhil olabildiği bir alan olarak görünüyor.

Çalışma alanınızın yanında bir 3B yazıcı mağaza ve kafeniz var. 3Dörtgen Cafe’yi nasıl bir vizyonla kurdunuz, insanlar buradan nasıl yararlanıyorlar?

Gelişen teknoloji kültürü ile birlikte değişen dünya dinamikleri beraberinde ihtiyaçları da değiştiriyor. Önceden bilgisayarımızı açıp, maillerimizi kontrol edebileceğimiz konforlu mekânlar yeterli olabilirken bugün bunun çok daha ötesine ihtiyaç duyuyoruz. Mesela bir mekân iyi kahve, hızlı internet, konforlu masalar sunmanın ötesinde artık, son zamanlarda hızla büyüyen Maker Hareketi’nin de ihtiyaçlarını karşılaması gerekiyor. 2013 Eylül ayında İstanbul Çamlıca’da açılan 3Dörtgen’de Maker’lar için rahat çalışabilecekleri, projelerini geliştirebilecekleri eşsiz bir alan sunarken aynı zamanda endüstriyel devrimin öncüleri olan 3 boyutlu yazıcıları da meraklılarıyla buluşturuyor. Tüm bunları yaparken misafirlerimize üçüncü dalga kahve kültürünün dinamiklerini de sunuyoruz. Bu anlamda dünyada “maker-friendly” temalı dünyanın ilk konsept 3B yazıcı mağaza ve kafesiyiz.

Verdiğiniz hizmetlerin yanı sıra çeşitli konularda eğitim, atölye ve etkinlikler düzenliyorsunuz. Bu etkinlikler için iş birliği içinde olduğunuz platformlar var mı? Etkinliklerin içeriğini ve hedeflerinizi biraz açabilir misiniz?

Yaklaşık 5 senedir 3 boyutlu yazıcı teknolojisine katkıda bulunacak etkinlikler yapıyoruz. Henüz sektör yokken biz temelleri oluşturmaya başladık ve bu bağlamda markamız veya markalarımızdan ziyade 3 boyutlu yazıcı teknolojisinin toplum tarafından kabul görmesi ve kullanılması için faaliyetler gösterdik. Esasında tüm bu etkinlik, atölye ve eğitimlerimizin temelinde de bu var. Bugüne kadar birçok üniversite, müze, kulüp ve STK’larla ortak çalışmalar yaptık. Tüm bu çalışmaların temelinde farkındalık yaratmak vardı.

3Dörtgen özelinde, hâlihazırda 3 boyutlu yazıcılarla ilgili atölye ve eğitimler yapıyoruz. 3 boyutlu yazıcıya ilk temastan profesyonel kullanıcıya kadar farklı segmentlere verdiğimiz eğitimler var.

Aynı zamanda, desteklediğimiz çok sayıda proje var. Bunlardan biri Onaranlar Kulübü; onarma, üretme ve paylaşma ekseninde kent odaklı projeler geliştiriyorlar ve bunu yaparken yeni nesil üretim araçlarını kullanıyorlar. Farklı disiplinlerden ve meslek gruplarından insanların bir araya gelerek yaşadıkları çevre ve etraflarındaki canlılar ile ilgili projeler üretebilecekleri bir sosyal sorumluluk topluluğu. Onaranlar Kulübü de 3Dörtgen’den doğan bir oluşum, onlara da 3D yazıcı üretimlerinde ve toplantı mekânına ihtiyaç duydukları durumlarda destek veriyoruz.

Bunların yanında, gündemdeki etkinlikleri takip edip orada sergilemeler ve küçük atölyeler yapmaya çalışıyoruz. Geçen sene Dünya Otomotiv Fuarı’nın ana sponsoru olarak destek sağlamıştık. Yine geçtiğimiz aylarda Sonar İstanbul’un +D bölümünde bağımsız sanat grubu FOLT Space ile birlikte “Evhamı Muhafaza Etmek” adlı workshop’la beraber bir de sergi açtık. Serginin ve atölyelerin temel sorusu ise insanlar olarak sürekli yıkıma uğrattığımız kültürel nesnelerin günümüzdeki dijitalleşme ile fiziksel sürekliliklerinin sağlanıp sağlanamayacağıydı. Bu noktadan, Nemrut Dağı’ndaki tarihi eserlerin modellemesini yaparak 3B yazıcılar ile üretimini üstlendik. Bunlar, şu an üzerine düşünmesek de birkaç sene içerisinde fazlasıyla konuşulacak konular.

3B yazıcılar özellikle Maker Hareketi ile, ancak onunla da sınırlı kalmayacak şekilde gündemimize girdi. 3B yazıcıları herkes kullanabilir mi ve sizce nasıl daha erişilebilir hale gelecek?

Herkes kullanabilir, ancak elimize aldığımız anda değil. 3 boyutlu yazıcıyı kullanmak için merak ederek üzerinde çalışmak ve deneyim kazanmak gerekiyor. 3B yazıcını kendin üretebilirsin, üretmek istersen teknik detaylara hâkim olman gerekir; ancak kullanımıyla ilgili karşılaşılabilecek her türlü sıkıntının cevabını kolay bir şekilde bulabileceğin çok fazla platform var. Artık insanlar 250 dolara aldıkları kitleri birleştirerek evinde kendi 3B yazıcısını yapabiliyor.

Merak etmelerine rağmen insanların çekincesi genellikle işin teknik kısmında oluyor, ancak çekinip ötelememek gerek. Çok zor bir teknoloji değil, ilk adımı atıp kurcalamaya başladıktan sonra herkes çok rahat kullanabilir.

Tasarım konusuna gelince; profesyonel ürün geliştirme, dijital sanat gibi tasarımın derinlerindeki alanlarda uzmanlaşmak için tabii ki yoğun bir tasarım bilgisine ihtiyaç var. Bunlar haricinde günlük basit ihtiyaçlarımıza ve taleplerimize yanıt verecek tasarımlar yapmak içinse aslında bunun okulunu okumaya gerek yok. Artık internet üzerinden 3B tasarım yapabileceğiniz ücretsiz tasarım platformları var. Hiçbir bilgi olmadan basit toplama çıkarma işlemleri ile ihtiyacınız olan tasarımları yapabiliyor, 3B yazıcıda üretime uygun formatta kaydedebiliyorsunuz, ki bu da aslında elinizde cetvelle hayalini kurduğunuz basit üretimlerinizi yapabileceğiniz anlamına geliyor.

Son olarak, 3B yazıcı konseptinin daha geniş kitlelere ulaşması ve kullanımına dair projeleriniz var mı?

2 ay kadar önce başlattığımız Print4Purpose projemizden bahsedeyim. P4P, üretimin demokratikleşmesini sağlayan, 3 boyutlu yazıcı teknolojisini kapalı grupların dışına taşınması, daha erişilebilir olması için başlattığımız bir proje. Farklı disiplinlerden üretime ihtiyacı olan herkesin, öğrencilerden tutun bağımsız tasarımcıların, Maker’ların üretime erişim süreçlerini ve imkânlarını kolaylaştırmak amacıyla 3 boyutlu yazıcı teknolojisinin kolayca kullanılabilir ve ücretsiz erişilebilir olmasını sağlayan bir sosyal girişim.

Print4purpose.com’da P4P noktalarının yer aldığı bir harita var. Kullanıcılar bu harita üzerinden kendilerine en uygun P4P noktasını seçtikten sonra 3B yazıcıyı kullanabilmek için yine kendilerine en uygun tarih ve saati işaretler. Rezervasyon detayları kullanıcının mailine gider ve randevu günü kullanıcı P4P mekanına giderek 3B yazıcıdan üretimini gerçekleştirebilir.

İlk P4P noktamız Levent Sanayi’de bulunan Impact Hub co-working alanı oldu.

Burası dışında P4P noktası olmak isteyen mekânlar var. Bir P4P kitimiz var, bu kiti tamamlayan mekânlar, kafeler, kütüphaneler, müzeler, AVM gibi mekânlar sitemizdeki haritaya kayıt olarak aktive oluyor.

Bir diğer projemiz 2015 yılında başlattığımız “Gelecek Burada”. Proje, günümüz gelişen teknolojilerinin gelecek kültürlerimize etki ve katkısını konuşmak için alanlarında uzmanları ağırladığımız konuşmalar serisi olarak başladı. Mars Modası, Uzayda Mimari, Tasarımın Geleceği, Robot Hukuku gibi aslında niş, bir o kadar da yakın gelecekte hayatımızın belirli yerlerine dokunacak olan konular üzerine buluşmalar düzenledik. Dünyadan çok farklı isimleri ağırladık. NASA’da Mars projesinde çalışan Umut Yıldız ve Game of Thrones dizisinde tasarımcı Onur Can Çaylı gibi isimler gelip deneyimlerini katılımcılar ile paylaştı, güzel bir paylaşım ortamı oluştu.

Konuşmalar serisi olarak başlayan bu proje, 2017 yılında yavaş yavaş bir içerik platformuna dönüştü. Gelecekburada.net üzerinden, sadece üzerine çalıştığımız 3 boyutlu yazıcılar özelinde değil şu anda gelişen ve gelecekte günlük rutinlerimizi etkileyecek her türlü teknoloji ve değişim ile ilgili içerik girdiğimiz bir içerik sitesine dönüştü. Standart teknoloji bazlı içerik üreten sitelerden farklılaştığı noktalar var tabii, teknolojik cihaz takibi ve tanıtımı yerine hem çeviriler hem de orijinal içeriklerle geleceğe farklı bir bakış sunmaya çalışıyoruz. Web sitemizde bizim en heyecanlandığımız kategori ise Evham bölümü. Geleceğe dair evhamlandığımız içerikleri paylaştığımız bu kısmı herkesin okumasını tavsiye ederiz.